De internationale wielerunie UCI verbiedt herhaaldelijke toepassing van koolstofmonoxide-inhalatie. Het verbod geldt voor alle licentiehouders, ploegen en/of instanties die onder de UCI-reglementen vallen. Op dit moment is wielrennen de enige sport waarvoor het verbod geldt.
De UCI wil met het verbod op herhaaldelijke toepassing van koolstofmonoxide-inhalatie de gezondheid van renners beschermen. Bekende bijwerkingen van koolstofmonoxide (ook wel koolmonoxide of koolstofmono-oxide genoemd) zijn hoofdpijn, duizeligheid, verslapping, misselijkheid en kortademigheid. De UCI wijst erop dat dit kan verergeren tot hartritmestoornissen, toevallen, verlamming en bewustzijnsverlies. Ernstige koolstofmonoxidevergiftiging kan zelfs leiden tot coma en overlijden.
De nieuwe regel verbiedt het bezit van koolstofmonoxide-rebreathers in de wielersport. Dit verbod geldt voor alle licentiehouders, ploegen en/of instanties die onder de UCI reglementen vallen en voor iedereen die dergelijke apparatuur zou kunnen bezitten namens renners of ploegen.
Het inhaleren van koolstofmonoxide blijft toegestaan, maar alleen binnen een medische faciliteit en onder toezicht van een medische professional. Daarbij geldt de beperking dat maar één koolstofmonoxide-inhalatie is toegestaan om de hemoglobine-massa te meten. Een tweede inhalatie is alleen toegestaan twee weken na de eerste meting.
De UCI is de eerste sportbond die is overgegaan op een verbod van de methode. Dit besluit staat los van de dopingregels. Wel heeft de UCI aan WADA gevraagd om een positie te bepalen ten aanzien van de herhaaldelijke inname van koolstofmonoxide binnen en buiten competitieverband.
Het gebruik van koolstofmonoxide is al eerder besproken in de Prohibited List Expert Advisory Group van WADA. De groep achtte het echter nog niet duidelijk of koolstofmonoxide-inhalatie daadwerkelijk een prestatieverbeterend effect heeft.
Het gebruik van koolstofmonoxide ter verbetering van de sportprestaties is niet nieuw. Zo zijn er al onderzoeken uit de jaren tachtig waarin wetenschappers de werking en het effect van het gas op de prestaties van sporters probeerden aan te tonen.
Bij inhalatie hecht koolstofmonoxide zich aan hemoglobine in de rode bloedcellen. We kennen de rode bloedcellen als ons zuurstoftransport, die vanuit de longen de rest van ons lichaam van zuurstof voorzien. Omdat de binding van koolstofmonoxide aan hemoglobine aanzienlijk sterker is dan die van zuurstof, houdt koolstofmonoxide het hemoglobine ‘bezet’. Hierdoor krijgt zuurstof minder kans om door het lichaam verplaatst te worden. Op deze manier wordt een zuurstoftekort gecreëerd.
Dit is hetzelfde effect dat door middel van hoogtestages kan worden bewerkstelligd. Bij training voor langere tijd op hoogte in ijle lucht (met een verminderd aanbod van zuurstof) wordt het lichaam aangezet om meer rode bloedcellen aan te maken, zodat het hele lichaam van zuurstof blijft voorzien. Op zeeniveau wordt de zuurstofarme omgeving soms nagebootst door middel van luchtdichte tenten waarin sporters trainen en/of slapen.
Een bekend voorbeeld van een geneesmiddel dat de aanmaak van rode bloedlichaampjes stimuleert is erytropoëtine, kortweg EPO. Met name duursporters passen het toe om langer op een hoger niveau te kunnen presteren. EPO staat op de dopinglijst onder categorie S2 en is zowel binnen wedstrijdverband als buiten wedstrijdverband verboden.