Glucocorticoïden (ontstekingsremmende middelen die zijn afgeleid van het hormoon cortisol) staan op de dopinglijst onder de categorie S9. Glucocorticoïden. Het gebruik van glucocorticoïden is binnen wedstrijdverband verboden wanneer de toediening oraal, rectaal of via een injectie plaatsvindt. Overige toedieningswijzen (bijvoorbeeld nasaal of per inhalatie) zijn toegestaan.
Het gebruik van een glucocorticoïd buiten wedstrijdverband is toegestaan, maar de stoffen blijven nog een tijd na toediening in het lichaam aanwezig. Zo kan het gebruik van glucocorticoïden buiten wedstrijdverband leiden tot een positieve test binnen wedstrijdverband.
Om het risico op een positieve test binnen wedstrijdverband te verkleinen, heeft WADA voor de verboden toedieningswijzen van glucocorticöiden de washout periods bepaald, oftewel de detectietijd. Dit betreft de minimale tijd WADA noodzakelijk acht tussen de laatste toediening van het glucocorticoïd tot de start van de binnen wedstrijdverbandperiode (23.59 uur op de dag voor de wedstrijd).
Zie onderstaande tabel voor de verschillende detectietijden. Bij gebruik van een glucocorticoïd binnen deze detectietijd wordt geadviseerd om een dispensatie aan te vragen.
Toedieningswijze | Soort glucocorticoïd | Detectietijd |
Oraal | Alle glucocorticoïden | 3 dagen |
Uitgezonderd: triamcinolon; triamcinolonacetonide | 10 dagen | |
Intramusculair | Betamethason; dexamethason; methylprednisolon | 5 dagen |
Prednisolon; prednison | 10 dagen | |
Triamcinolonacetonide | 60 dagen | |
Lokale injecties (o.a. peri-articulair, intra-articulair, peritendineus en intratendineus)* | Alle glucocorticoïden | 3 dagen |
Uitgezonderd: Triamcinolonacetonide; triamcinolonhexacetonide prednisolon; prednison | 10 dagen | |
Rectaal | Alle glucocorticoïden | 3 dagen |
Uitgezonderd: Triamcinolondiacetaat; Triamcinolonacetonide | 10 dagen |
* Artsen dienen zich ervan bewust te zijn dat peri-articulaire (rondom een gewricht) of intra-articulaire (in een gewricht) injecties onverhoopt kunnen leiden tot intramusculaire (in een spier) toediening. Bij een vermoeden hiervan dient de detectietijd voor intramusculaire toediening aangehouden te worden.
Als een sporter om medische redenen binnen wedstrijdverband een glucocorticoïd nodig heeft via een verboden toedieningswijze, dan dient de sporter hiervoor een dispensatie aan te vragen. Als een sporter om medische redenen buiten wedstrijdverband een glucocorticoïd nodig heeft, dan dient de sporter rekening te houden met de detectietijd van desbetreffend glucocorticoïd en de toedieningswijze. Neemt de sporter tijdens deze detectietijd deel aan wedstrijden? Dan dient de sporter dispensatie aan te vragen. Kijk voor meer informatie over en het aanvragen van een dispensatie op:
Geneesmiddelen Dispensatie Sporter
Het gebruik van een stootkuur (oraal of per injectie) prednison of dexamethason is verboden zonder geldige dispensatie. Sporters die in de Registered Testing Pool van de International Federatie zitten en sporters die deelnemen aan een officieel internationaal evenement, dienen de dispensatie (zeer waarschijnlijk) voorafgaand aan het gebruik te regelen bij de TUE Commissie van de Internationale Federatie.
In Nederland wordt een stootkuur met prednison of dexamethason gezien als medische noodzaak. Hierdoor mag de betreffende dispensatie ook achteraf aangevraagd worden. Dit geldt zelfs voor sporters uit de Registered Testing Pool van de Dopingautoriteit. Zij mogen de dispensatie tot tien dagen na het voorschrijven van de kuur indienen bij de Geneesmiddelen Dispensatie Sporter (GDS) Commissie van de Dopingautoriteit. Let wel, dit geldt dus niet voor sporters uit de Registered Testing Pool van de International Federatie en sporters die deelnemen aan een officieel internationaal evenement. Kijk voor meer informatie over en het aanvragen van een dispensatie op:
Geneesmiddelen Dispensatie Sporter (GDS)
In het geval van een medische noodsituatie, dient medische zorg wel altijd voor te gaan, ook al is het in strijd met de gestelde dopingregels. In dat geval geldt "nood breekt wet".
Het gebruik van glucocorticoïden is binnen wedstrijdverband verboden wanneer de toediening oraal, rectaal of via een injectie plaatsvindt. De overige toedieningswijzen zijn toegestaan. Zie onderstaande overzichten voor voorbeelden van toegestane en verboden toedieningswijzen. Zie je een toedieningswijze niet in het overzicht? Of twijfel je? Neem dan contact op met de Dopingautoriteit via dopingvragen@dopingautoriteit.nl of stuur een bericht via WhatsApp (06 11 22 62 00). Je krijgt antwoord binnen één werkdag.
Toedieningswijze | Omschrijving |
Nasaal | In de neus |
Per inhalatie | Via de luchtweg (het middel wordt ingeademd) |
Oculair / oftalmologisch | In of op het oog |
Auriculair | In het oor |
Dermatologisch (incl. iontoforese en fonoforese) | Op de huid |
Peri-anaal | Rondom de anus |
Tandheelkundig intrakanaal | In het wortelkanaal van de tand of kies |
Toedieningswijze | Omschrijving | |
Oraal | Oraal | Het middel wordt ingeslikt of in de mond opgenomen |
Oromucosaal | Via het slijmvlies in de mond | |
Buccaal | Via de binnenkant van de wang | |
Gingivaal | In of op het tandvlees | |
Sublinguaal | Onder de tong | |
Rectaal | Via de anus ingebracht | |
Injectie | Intraveneus | In een ader |
Intramusculair | In een spier | |
Intra-articulair | In een gewricht | |
Peri-articulair | Rondom een gewricht | |
Intratendineus | In een pees | |
Peritendineus | Rondom een pees | |
Epiduraal | Op of buiten het vlies van het ruggenmerg | |
Intrathecaal | Binnen de vliezen van de hersenen of ruggenmerg | |
Intrabursaal | In de slijmbeurs | |
Intralesionaal | In of net onder een huidafwijking | |
Intradermaal | In de huid | |
Subcutaan | In het onderhuids bindweefsel |