Nederlands Zekerheidssysteem Voedingssupplementen Topsport - NZVT

Direct naar de database English information

Animatie NZVT

NZVT in het kort

Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat voedingssupplementen dopingstoffen kunnen bevatten. Dit staat vaak niet op het etiket vermeld. Het gebruik van voedingssupplementen is daarmee een risico voor topsporters. Het kan namelijk leiden tot een positieve uitslag van een dopingcontrole.

In reactie op dit risico voor topsporters hebben we in 2003 het Nederlands Zekerheidssysteem Voedingssupplementen Topsport (NZVT) opgezet. Het systeem biedt fabrikanten van voedingssupplementen de mogelijkheid om tegen betaling hun supplementen te laten controleren. Deze controle gebeurt per batch. Een batch is een partij voedingssupplementen die in een keer is gemaakt. De verpakkingen uit deze partij krijgen allemaal hetzelfde batchnummer. Deze vind je op het etiket, vaak dicht bij de houdbaarheidsdatum (THT-datum).

De ‘schoon bevonden’ product-batchcombinaties zetten we in de NVZT-lijst. De topsporters kunnen deze NZVT-lijst raadplegen via deze website en de Dopingwaaier App. Zo weten ze precies welke batches van welke voedingssupplementen zijn gecontroleerd. We raden topsporters aan alleen deze voedingssupplementen gebruiken. Daarmee kunnen ze het risico op het ontstaan van een positieve dopingtest door het gebruik van voedingssupplementen maximaal minimaliseren.

We raden je aan om de onderstaande informatie over het NZVT goed door te nemen.

Let op: Het NZVT is opgezet om sporters extra informatie te geven over dopinggerelateerde risico’s maar neemt geen verantwoordelijkheden over. De uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het innemen van supplementen en voor de eventuele aanwezigheid van dopinggeduide stoffen in het lichaam blijft altijd volledig bij de sporter zelf liggen.

Hoe kan ik voedingssupplementen laten analyseren?

Individuen kunnen geen supplementen laten analyseren via het NZVT. Het aanvragen van een analyse is alleen bedoeld voor bedrijven uit de voedingssupplementenindustrie. De procedure voor het aanvragen van een analyse loopt via brancheorganisatie Natuur- & gezondheidsProducten Nederland (NPN). Meer informatie is te vinden op de website van de NPN. Hier vind je tevens het Handboek NZVT. Voor direct contact kun je ook altijd bellen of mailen: 033-2456001; info@npninfo.nl.

Welke vergelijkbare buitenlandse initiatieven zijn er?

Het NZVT is een Nederlandse oplossing. In het buitenland zijn de laatste jaren slechts een aantal systemen ontwikkeld die vergelijkbaar zijn met het NZVT. We geven een overzicht.

De genoemde systemen werken onafhankelijk van het NZVT. Daarom verwijzen we voor de exacte voorwaarden naar de eigen websites van deze systemen. Echter, op basis van de bij ons beschikbare informatie schatten we in dat deze systemen werken met de juiste standaarden. Zo testen ze op basis van een ISO 17025 certificering, testen ze op veel verschillende dopingstoffen en meten ze met zeer lage detectielevels.

Waarom een zekerheidssysteem?

Het gebruik van voedingssupplementen is wijdverspreid in de sport. Verschillende onderzoeken en praktijkervaringen hebben aangetoond dat dit gebruik een risico kan inhouden voor topsporters. Sommige voedingssupplementen kunnen namelijk dopinggeduide stoffen bevatten, terwijl dit niet altijd duidelijk staat aangegeven op het etiket. Op deze manier kan het gebruik van voedingssupplementen onbedoeld leiden tot een positieve dopingcontrole.

Aangezien achteraf het verschil tussen bedoeld en onbedoeld dopinggebruik niet kan worden aangetoond, zullen volgens de internationaal geldende regels ook deze sporters als dopinggebruikers behandeld worden. Om de risico’s op een onbedoelde positieve dopingcontrole te minimaliseren en om topsporters en hun begeleiders meer duidelijkheid te geven over het onderwerp "voedingssupplementen en doping" is het Nederlands Zekerheidssysteem Voedingssupplementen Topsport opgezet, kortweg het NZVT.

Het NZVT is uitsluitend opgezet vanuit het oogpunt van dopingcontroles. Kleine hoeveelheden dopinggeduide stoffen in supplementen kunnen leiden tot positieve dopingcontroles zonder dat de gezondheid van de persoon die het product inneemt wordt aangetast. De controle op gezondheidsaspecten ligt in Nederland in de handen van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA). We geven ook geen oordeel over de werkzaamheid van supplementen.

Waaruit bestaat het NZVT?

Het NZVT bestaat uit verschillende onderdelen, gericht op:

de productie van supplementen
de ingrediëntendeclaratie
geborgde labanalyses
een duidelijke communicatie naar de sportwereld

De productie van de supplementen die deel uitmaken van het NZVT vindt plaats volgens verscherpte kwaliteitseisen gericht op de dopingcontroles zoals deze in de sport plaatsvinden (naast de eisen die in Nederland aan alle voedingsmiddelen worden gesteld). Dit is het HACCP-Plus/NZVT systeem. De geproduceerde voedingssupplementen hebben een duidelijke, topsportvriendelijke ingrediëntendeclaratie. Dit betekent dat alle ingrediënten worden aangeduid met begrijpelijke termen.

Vervolgens worden de producten getest op de aanwezigheid van dopinggeduide stoffen. De producent biedt het product zelf aan bij een speciaal hiervoor geselecteerd laboratorium en betaalt voor de kosten van de analyse. Op deze testen vinden steekproefsgewijs extra controles plaats door middel van een borgingssysteem. Op basis van de analyseresultaten en de informatie die de producent geeft over het productieproces beslissen we of de betreffende product-batchcombinatie in de NZVT-lijst komt.

Het NZVT staat open voor alle voedingssupplementen, uit de gehele wereld, mits er geen dopinggeduide stoffen in zijn verwerkt. In de praktijk zullen in de database voornamelijk producten staan die in Nederland worden verpakt en verkocht.

Wat heeft een sporter aan het NZVT?

Voor sporters en hun begeleiders biedt het NZVT een overzicht van batches van producten die voldoen aan een extra kwaliteitscontrole, welke speciaal is opgesteld om het risico op een onbedoelde positieve dopingcontrole te minimaliseren. Dit overzicht geven we in de NZVT-lijst. Deze kun je raadplegen via onze website, maar ook via de Dopingwaaier App.

Let erop dat je dit overzicht op de juiste manier gebruikt (zie de disclaimer die in beeld komt voordat je de NZVT-database bekijkt).

Wat is een product-batchcombinatie?

Voedingssupplementen worden in "charges" of "batches" gemaakt. Om de zoveel tijd laat een producent de ingrediënten mixen tot een eindproduct, waarna dit verpakt wordt. De verpakkingen die tijdens een aaneengesloten periode worden gemaakt, maken deel uit van dezelfde batch. Iedere batch is te herkennen aan een identieke houdbaarheidsdatum (vaak aangeduid als "THT"), vaak vergezeld van een identiek batchnummer of productienummer. Dit "nummer" kan ook een combinatie van cijfers en letters zijn en kan op verschillende manieren worden aangeduid, bijvoorbeeld als "charge", "lot#", "batchnr." enz. Soms staat er geen aanduiding op de verpakking, maar gaat het slechts om een reeks getallen in de buurt van de houdbaarheidsdatum. Als er binnen het NZVT een uitspraak wordt gedaan over de kwaliteit van een bepaald product, dan geldt deze uitspraak uitsluitend voor de betrokken batch.

De THT-datum die in de database staat genoemd, hoeft niet letterlijk overeen te komen met de THT-datum op de verpakking. Als op het product bijvoorbeeld staat aangegeven "jul-26", zal dit in de database terugkomen als "31-07-2026". De dag hierna zal het product ook uit de database verwijderd worden.

Let op: Het feit dat een product in de database staat genoemd, betekent niet dat dit product altijd heeft voldaan of altijd zal blijven voldoen aan de extra kwaliteitseisen die zijn opgesteld binnen het NZVT met het oog op mogelijke dopingcontroles. Daarom geldt een uitspraak over de kwaliteit van een bepaald product alleen maar voor de genoemde specifieke product-batchcombinaties.

Kunnen ook alle product-batchcombinaties van een merk zijn getest?

Voor sommige producten hebben de producenten een overeenkomst gesloten met de NPN, waarin onder andere staat dat alle toekomstige batches van dat specifieke product getest zullen worden in het kader van het NZVT. Deze producten mogen het NZVT-logo op het etiket voeren. Je herkent ze aan het groene oneindigteken in de NZVT-lijst.

Waarop wordt getest?

De product-batchcombinaties die vermeld staan op deze website zijn in een speciaal daarvoor geselecteerd laboratorium getest op meer dan 160 dopingstoffen. Er wordt niet getest op alle stoffen die op de dopinglijst staan omdat er geen gegronde redenen zijn om aan te nemen dat al deze stoffen ongemerkt in voedingssupplementen kunnen voorkomen. Bovendien zou het testen op alle dopinggeduide stoffen ervoor zorgen dat de testen onnodig duur zouden worden.

Welke garantie geeft NZVT?

Het is ondoenlijk om iedere verpakkingseenheid te controleren op dopinggeduide stoffen. Dit is de voornaamste reden dat geen enkel systeem - ook niet het NZVT - 100% garantie kan geven aan sporters dat een bepaald supplement geen dopinggeduide stoffen bevat. Doordat de producenten bij alle facetten van de productie speciale procedures hanteren en door verschillende eenheden uit verschillende verpakkingen te nemen en dit geheel te analyseren, kan wel een oordeel worden gevormd over de betreffende batch. Indien de betreffende product-batchcombinatie voldoet aan alle normen die zijn opgesteld binnen het NZVT (dit betreft de extra kwaliteitseisen die zijn opgesteld met het oog op mogelijke dopingcontroles, de topsportvriendelijke ingrediëntendeclaratie, de analyseresultaten en de borging) wordt de desbetreffende product-batchcombinatie op de website vermeld. NZVT is het enige systeem waarbij zowel bij de aankoop, de productie en de gebruikte kwaliteitscontrole gelet wordt op de aanwezigheid van dopinggeduide stoffen. Bovendien vindt er een externe laboratoriumtest en daarna nog steekproefsgewijs borging van het systeem plaats. Hierdoor biedt het NZVT de hoogst mogelijke zekerheid op het gebied van doping en voedingssupplementen.

Waar kan ik de NZVT producten kopen?

De genoemde product-batchcombinaties worden door heel Nederland verspreid, maar het is natuurlijk mogelijk dat juist in de winkel bij jou in de buurt deze specifieke product-batchcombinatie niet verkrijgbaar is. In deze gevallen kun je het beste direct contact zoeken met de producent van het product. Het telefoonnummer en het e-mail adres van de betreffende producent worden zichtbaar als je in de database op een specifiek product klikt.

De product-batchcombinaties blijven in de NZVT-lijst vermeld staan totdat de houdbaarheidsdatum van het product is verlopen. Aan de hand van de datum waarop het product getest is, kun je de "oude" en "nieuwe" producten onderscheiden. De testdatum is te zien als je op een specifiek product klikt in de database.

Sportvitamines4U verkoopt uitsluitend voedingssupplementen uit de NZVT-database. Bovendien is Sportvitamines4U een samenwerking aangegaan met NOC*NSF. Topsporters met een door NOC*NSF verstrekte A-, Selectie- of HP-status komen in aanmerking voor korting op (het merendeel van de) producten van Sportvitamines4U. Sommige producten zijn zelfs gratis. In dat geval hoeven alleen de verzendkosten betaald te worden.

Hoeveel product-batchcombinaties worden er per jaar goedgekeurd?

In 2022 zijn in totaal 345 certificaten afgegeven (voor 429 product-batchcombinaties). Op 31 december 2022 stonden er 1.145 product-batchcombinaties op de NZVT-lijst, verdeeld over 360 producten, 60 merken en 16 inhoudelijke categorieën.

Aantal goedgekeurde certificaten per jaar

Hoeveel product-batchcombinaties worden er per jaar afgekeurd?

De onderstaande grafiek geeft een overzicht van het aantal afgekeurde batches per jaar. In 2022 zijn drie batches afgekeurd omdat er dopinggeduide stoffen in werden aangetroffen.

Aantal afgekeurde batches per jaar

Wie zijn erbij betrokken?

Het NZVT is een gezamenlijk initiatief van NOC*NSF, het Ministerie van VWS, de brancheorganisatie NPN, de Dopingautoriteit en Wageningen Food Safety Research. Vanuit NOC*NSF zijn zowel de afdeling topsport als de AtletenCommissie bij het project betrokken.

Zijn er nog vragen?

Mocht je vragen hebben over het NZVT, stuur dan een e-mail naar dopingvragen@dopingautoriteit.nl of stel je vraag via WhatsApp (06-11226200). Producenten die overwegen om producten in te dienen voor NZVT-testen kunnen contact opnemen met de NPN (033-2456001; info@npninfo.nl).